Бастакы кэккэҕэ (хаҥастан уҥа): П.И.Оросин, В.Д.Давыдова, П.А.Слепцов, иккис кэккэҕэ: А.И.Софронов-Алампа, М.П.Слепцов – Отоороп, Н.Е.Афанасьев, А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй, А.Ф.Бояров, үһүс кэккэҕэ: А.Я.Игнатьев, Н.Н.Павлов-Тыаһыт.
1924с. ыам ыйыгар Наркомпросздрав иһинэн тэриллибит литературнай-тылбаастыыр хамыыһыйаҕа (ЛТХ) А.Е.Кулаковскайы, Күндэни, А.Бояровы, С.Новгородовы, Н.Афанасьевы,В.Давыдованы, М.Шадрины о.д.а. сэргэ чилиэнинэн талыллар. Алексей Федотов Бояров бэрэссэдээтэллээх хамыыһыйа суруйааччылар А.Е.Кулаковскай, А.И.Софронов, Н.Д.Неустроев, П.А.Ойуунускай, К.А.Сокольников, В.Д.Давыдова илиинэн суруллубут айымньыларын сыаналаабыт.
ЛТХ 1920-ис сс. ыытыллыбыт сахатытыы политикатын олоххо киллэриигэ көмөлөспүт,ол курдук, олус элбэх кинигэни, докумуоннары, дьыала-куолу кумааҕытын, терминнэри тылбаастаабыттар,бэчээттэтэн таһаарбыттар. Ол иһигэр уус-уран тылбаастары эмиэ көрбүттэр.
Ону таһынан,литературнай-тылбаастыыр хамыыһыйа аан бастакы сахалыы уус-уран кинигэлэр бэчээттэнэн тахсыыларыгар улахан сыратын биэрбитэ. Ол курдук бу хамыыһыйа 1924-25 сс. ЛТХ чилиэнэ А.Е.Кулаковскай “Ырыа-хоһоон” бастакы кинигэтин икки туомунан көрөн-истэн таһаарбыта. А.Бояров салалталаах, Н.Е.Афанасьев, П.А.Слепцов, А.И.Софронов, В.Д.Давыдова чилиэннээх, М.П.Слепцов сэкирэтээрдээх хамыыһыйа 1925 сыл тохсунньу 23 күнүгэр бу кинигэ 2-с туомун кэннигэр суруйааччы айар үлэтин суолтатын туһунан дириҥ ис хоһоонноох сыанабыл сурук биэрбитэ. Өссө А.И. Софронов «Дьадаҥы Дьаакып» драматын көрөн-истэн бэчээттэппитэ. Ити үгүс элбэх суруйан эрэр автордар айымньыларын көрбүтэ, бэчээккэ тахсар айымньыларга рецензия биэрбитэ. ЛТХ үлэтин биир суолталаах хайысхатынан бастакы үөрэх кинигэлэрин оҥорон таһаарыы буолбута. Хамыыһыйа чилиэннэриттэн үөрэх кинигэлэрин оҥорууга Афанасьев, П.А. Слепцов, В.Д. Давыдова, П.И.Оросин үлэлээбиттэрэ. Үөрэх кинигэлэригэр киирбит айымньылары үксүн кэриэтэ автордаан суруйбуттара. Онон, 1920-30сс.үөрэммит ыччат оскуолаҕа кинилэр учебниктарынан, хрестоматияларынан дьарыктаммыттара.